Τα Κόκκινα Τετράδια της Ελεάνας Γεωργούλη (15/02/2020)

Την Ελεάνα Γεωργούλη τη θαύμαζα και την παρακολουθούσα πολύ πριν τη γνωρίσω προσωπικά (με αυτή και μόνο την πρόταση καταλαβαίνει κανείς πως έχω αποδεχτεί το αναπόφευκτο της υποκειμενικότητας). Συγκλονιστική στους Ήρωες και ακόμη καλύτερη στο Βόυτσεκ – πάντα  κάτω από τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Σάββα Στρούμπου – για το οποίο μάλιστα βραβεύτηκε με το βραβείο Κάρολος Κουν ως καλύτερη νέα ηθοποιός για το 2016. Η τύχη τα έφερε και ήμουν παρών στη βράβευσή της αφού συνόδευα τους φίλους μου τους Ακροποδητί για να παραλάβουν το δικό τους βραβείο για καλύτερη παράσταση χορού (όπου γάμος και μαντήλι...). Τη γνώρισα πέρυσι τέτοιες μέρες σε σεμινάριο σωματικού θεάτρου που οργάνωσα για τη δεύτερη χρονιά της παράστασης Ερωτόκριτος που σκηνοθετούσα. Η άποψη που είχα για κείνη βέβαια ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο αφού η Ελεάνα είναι ένα από τα μαγικά εκείνα πλάσματα που τα έχουν όλα (πως το κάνουν δε γνωρίζω). Εξαιρετική σκηνική παρουσία και ενέργεια, μοναδική χροιά φωνής σε μια πανέμορφη γυναίκα που χορεύει, τραγουδά, είναι καλλιεργημένη, γράφει καλά, σκηνοθετεί, κάνει σεμινάρια, είναι η ψυχή της παρέας, βρίσκει και ύπουλους τρόπους να πληρώσει το λογαριασμό ή το εισιτήριο όταν την προσκαλείς σε δική σου παράσταση.

Όλες αυτές τις αρετές η Ελεάνα τις καταθέτει γενναιόδωρα σε αυτή τη χορταστική παράσταση που περιγράφει την απίθανη ζωή της γιαγιάς της, Βάσω Στροφύλλα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου που ακολουθεί. Η παράσταση έχει εξαιρετικό ρυθμό που υπογραμμίζεται από την εμπνευσμένη μουσική του Γιάννη Φίλια και σε κρατάει με κομμένη την ανάσα. Όλοι οι συντελεστές δίνουν τα πάντα επί σκηνής με ιδιαίτερη ευαισθησία και ειλικρίνεια. Για την Ελεάνα έχω ήδη μιλήσει και δεν περίμενα και τίποτα λιγότερο, εντυπωσιάστηκα ωστόσο από την ερμηνεία της Νάνσυ Μπούκλη στο ρόλο της Βάσω Στροφύλλα. Προσέγγισε το ρολό με το δυναμισμό που αρμόζει σε μια γυναίκα που μπλέχτηκε στα γρανάζια της ιστορίας αλλά δε λύγισε στιγμή, κρατώντας ωστόσο ενεργοποιημένη όλη τη θηλυκότητα και τον ερωτισμό της όπως υπαγόρευε το κείμενο. Σκιαγράφησε την ηρωίδα με έναν τέτοιο τρόπο που δεν ήξερες αν έπρεπε να την προτείνεις για μετάλλιο ανδρείας ή να την ερωτευτείς παράφορα (μάλλον και τα δύο). Εξαιρετική επιλογή και επίδοση. Πολύ καλός επίσης δίπλα της ο Ανδρέας Κοντόπουλος με την υπέροχη φωνή και τη σωματική του αφοσίωση καθώς και ο Γιάννης Φίλιας που όπως είπαμε είναι υπεύθυνος και για τη μουσική.

Η παράσταση αυτή έφερε στο νου μου κι άλλα πράγματα που τα είχα ξεχάσει, που τα έχουμε όλοι ξεχάσει. Αυτή η χώρα φέρει μια βαθιά πληγή που δεν έχει κλείσει και τις συνέπειες της τις πληρώνουμε ακόμη και σήμερα. Σε όλο τον κόσμο μετά το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου αποδόθηκε (αλλού λίγο αλλού πολύ) μια κάποια δικαιοσύνη. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα όπου όχι μόνο δεν έγινε αποδωσιλογοποίηση αλλά όλοι οι μαυραγορίτες, οι χίτες και οι προδότες έγιναν οι στυλοβάτες του συστήματος προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο «κομμουνιστικός κίνδυνος». Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι και οι απόγονοί τους έφτασαν μέχρι τις μέρες μας να είναι νοικοκύρηδες, επιχειρηματίες, πολιτικοί (ακόμη και κεντροαριστερών παρατάξεων) και να συνεχίζουν τις ίδιες τακτικές άλλοτε ως νοσταλγοί της χούντας, των Ναζί, του βασιλιά, του Μουσολίνι (βάλτε όποια γραφικότητα θέλετε) κάνοντας εγκλήματα και δηλητηριάζοντας την καθημερινότητα κι άλλοτε (αυτοί ίσως να είναι και οι πιο επικίνδυνοι) να είναι ενταγμένοι πλήρως στο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον έχοντας ενεργοποιημένο το προφίλ της πολιτικής ορθότητας. Άνθρωποι σαν τη Βάσω Στροφύλλα πέθαναν ή ξεχάστηκαν. Νέοι άνθρωποι, γεμάτοι ιδανικά, αξίες και ικανότητες θυσιάστηκαν για τις ιδέες τους και έμειναν στην ιστορία ως άλλοθι για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες κάποιων νεότερων χωρίς αξίες, χωρίς ιδέες, χωρίς ικανότητες. Δεν λέω πως θα ήταν καλύτερα τα πράγματα αν είχε επικρατήσει στον εμφύλιο η αριστερά. Είμαι όμως σίγουρος πως θα είχαμε μια άλλη χώρα αν δεν γινόταν εμφύλιος κι αν όλοι αυτοί που πρόδωσαν τόσο βάναυσα και τόσο μοιραία τον ελληνικό λαό έβρισκαν το τέλος που τους άξιζε. Εδώ ταιριάζει και μια μαντινάδα που την αγαπώ πολύ και εκφράζει πλήρως την ιστορική πορεία της χώρας:

«Τ’ αγγειά* γενήκαν θυμιατά και τα σκατά λιβάνι

Και των ρουφιάνων τα παιδιά οι πρώτοι καπετάνιοι».

*Αγγειά είναι τα δοχεία νυκτός (κοινώς καθίκια).