Κυριακή 1 Μαρτίου 2020

Enter Achilles τωνDV8 (23/02/2020)

Οι DV8 είναι μια ομάδα χορού που ιδρύθηκε το 1986 από τους  Lloyd NewsonMichelle Richecoeur και Nigel Charnock στο Λονδίνο. Εμπνευστής, καλλιτεχνικός διευθυντής και βασικός χορογράφος της ομάδας είναι ο πρώτος, ο Αυστραλός χορευτής και ψυχολόγος Lloyd Newson. Έχοντας δουλέψει από τις αρχές της δεκαετίας του 80 στη Μεγάλη Βρετανία ένιωσε την ανάγκη της δημιουργίας μιας ομάδας που θα ξέφευγε από την ασάφεια και τον αφαιρετισμό του σύγχρονου χορού όπως τον βίωνε εκείνος τόσο ως χορευτής όσο και ως θεατής. Ήθελε να δημιουργεί παραστάσεις με πλοκή, αναγνωρίσιμους χαρακτήρες και σαφή δραματουργία. Χρησιμοποιεί πολύ λόγο, τραγούδι, ακροβατικά, ενώ έχει συνεργαστεί με ερμηνευτές υπερήλικους ή και με αναπηρίες. Οι DV8 έχουν δημιουργήσει πολλές παραστάσεις και έχουν αποσπάσει όλα σχεδόν τα γνωστά βραβεία του χώρου όντας μια από τις γνωστότερες και πλέον επιδραστικές ομάδες παγκοσμίως. Αρκετές από τις παραστάσεις τους έχουν μεταφερθεί και διασκευαστεί κινηματογραφικά καθιστώντας τις προσβάσιμες σε ένα ευρύτερο κοινό. Αυτός ήταν και ο τρόπος που είχα έρθει σε επαφή μαζί τους μέχρι τώρα. Ατυχής συγκυρία με εμπόδιζε πάντα να δω ζωντανά κάποιο από τα έργα τους παρά το γεγονός πως έχουν επισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα. Δεν θα άφηνα ωστόσο να χαθεί κι άλλη ευκαιρία. Οι DV8 έρχονταν στην Ελλάδα αναβιώνοντας το πιο αγαπημένο μου έργο τους, το Enter Achilles με την ομάδα Rambert, μια από τις παλαιότερες και σημαντικότερες ομάδες και σχολές χορού στον κόσμο. Enter Achilles λοιπόν με DV8 και Rambert μαζί και τον Lloyd Newson να κάνει οντισιόν σε όλο τον κόσμο για έξι μήνες προκειμένου να επιλέξει τους κατάλληλους 8 άνδρες ερμηνευτές για την παράσταση. Άχαστο.
Το Enter Achilles δημιουργήθηκε το 1995 και περιόδευσε μέχρι το 1998 σε όλο τον κόσμο ενώ διασκευάσθηκε και κινηματογραφικά σε παραγωγή του BBC. Αυτή ήταν και η διασκευή που γνώριζα καθώς μέχρι πρόσφατα ήταν ελεύθερα προσβάσιμη στο YouTube. Διεισδύοντας στον Αχιλλέα λοιπόν. Πονηρός υπαινιγμός, αλλά κυρίως κατάδυση στον κόσμο της αρρενωπότητας. Μια κλασσική βρετανική pub αναδεικνύεται ως ο σκληρός βιότοπος του αρσενικού της εργατικής τάξης. Στον αυστηρά ιεραρχημένο αυτόν μικρόκοσμο η μπύρα ρέει μαζί με την τεστοστερόνη, τις καταπιεσμένες επιθυμίες και την καλά απωθημένη ευαισθησία. Ο Lloyd Newson περιγράφει τη δυσκολία του να είσαι άνδρας ανεξάρτητα από τις σεξουαλικές προτιμήσεις. Η υπακοή στα στερεότυπα – ακόμη και από εκείνους που έχουν κάνει ανόμοιες σεξουαλικές επιλογές – γίνεται αναγκαία προϋπόθεση για την επιβίωση. Όπως πάντα στο έργο των DV8 στον πυρήνα της δραματουργίας βρίσκεται η σεξουαλικότητα που όμως είναι μόνο η αφορμή για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για τις βιολογικές και κοινωνικές συνθήκες που συνδιαμορφώνουν αποπνικτικούς περιορισμούς και νοσογόνες συμπεριφορές. Το Enter Achilles είναι ένα φεμινιστικό έργο για άνδρες που δεν αφήνει ωστόσο απέξω τις γυναίκες παρά την φαινομενική απουσία τους. 
Πήγα με πολλή χαρά και ανυπομονησία στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Όλος ο γνωστός κόσμος εκεί. Το θέατρο φυσικά γεμάτο. Οκτώ χορευτές – μια άτυπη μικτή κόσμου – περιβάλλεται από τους τοίχους της pub που είναι μικρότεροι στο ύψος από αυτούς. Μπύρα, ποδόσφαιρο, καραόκε και η αθώα καφρίλα της συντροφιάς να δημιουργεί θυμηδία στην πλατεία παρά την υποκείμενη βία. Το χιούμορ αποτελεί βασικό στοιχείο της παράστασης και δεν περιορίζεται μόνο στις χονδροειδείς πλάκες της μεθυσμένης συντροφιάς αλλά γίνεται και ενεργός σχολιασμός που φτάνει στον αυτοσαρκασμό και τη σάτιρα. Ο σχολιασμός του Brexit διέτρεχε το έργο δίνοντάς του μια επίκαιρη πολιτική χροιά που ίσως να έλειπε από την προηγούμενη εκδοχή. Η εργατική τάξη στην Αγγλία παραπλανήθηκε από το λαϊκισμό κάνοντας επιλογές αντίθετες όχι μόνο προς το συμφέρον της αλλά και προς αυτήν την ίδια την ιδεολογική της ταυτότητα. Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός καλλιεργήθηκαν με μεγάλη επιδεξιότητα βρίσκοντας πρόσφορο έδαφος ανάμεσα σε ανθρώπους που ήταν έτσι κι αλλιώς περιθωριοποιημένοι και ξεχασμένοι σε ένα περιβάλλον πολιτικώς ορθού φιλελευθερισμού που ένιωθαν πως δεν τους αφορά.   
Οι ικανότητες και η σωματικότητα των χορευτών ήταν απλά εκτός πραγματικότητας. Ορισμένα μάλιστα από τα ακροβατικά έκοβαν την ανάσα όχι μόνο εξαιτίας της εκτελεστικής δυσκολίας αλλά και της επικινδυνότητάς τους. Έχοντας ήδη παρακολουθήσει την παλαιότερη κινηματογραφική εκδοχή ήξερα τι να περιμένω, δεν ήμουν ωστόσο προετοιμασμένος για αυτή τη μοναδική και αβίαστη δράση των οχτώ ερμηνευτών που σε κάποιες στιγμές αψηφούσε βασικούς φυσικούς νόμους. Γνωρίζοντας το βίαιο τέλος ομολογώ πως δεν μπορούσα να διασκεδάσω από το έξυπνο χιούμορ που έκανε την υπόλοιπη πλατεία γύρω μου να ξεσπάει συχνά σε γέλια, αλλά κι εγώ δεν κρατήθηκα όταν ο αδύνατος, αδύναμος και καταφανέστατα ομοφυλόφιλος ήρωας βρέθηκε με τη στολή του Σούπερμαν, θυμίζοντας περισσότερο παιδί με πιτζάμες παρά ήρωα από άλλον πλανήτη, να δίνει τη δική του μάχη στην pub. Το βίαιο φινάλε κλιμακώθηκε με την ολοκληρωτική κατάρρευση όλου του οικοδομήματος και το δάπεδο να ανασηκώνεται σε μια κοσμογονική μετακίνηση που άφησε τον κεντρικό χαρακτήρα της παράστασης, το ευαίσθητο άλφα αρσενικό να κρέμεται στο απειλητικό υπαρξιακό κενό αυτού που εκπροσωπούσε μια στερεότυπη, επίπλαστη και καθόλου ασφαλή αρρενωπότητα. 
Ήταν μια παράσταση που ερχόταν από το παρελθόν αλλά όπως γίνεται πάντα με την υψηλή τέχνη παραμένει φρέσκια και ζωντανή 25 χρόνια μετά. Παρά τις αντιθέσεις και τα προβλήματά μας οι άνθρωποι έχουμε τη δυνατότητα να κοιτάξουμε μέσα μας και να δούμε το χάος. Κι όταν το δείχνουμε, τότε γίνεται λιγότερο τρομακτικό. Χαίρομαι που δεν έχασα άλλη μια ευκαιρία με τους DV8 και θα προσπαθήσω να μη σπαταλήσω κι άλλες στο μέλλον.